Dit is deel 1 van 4

• Zijn de scheppingsdagen gewone dagen?
• Kunnen de dagen ook lange perioden zijn geweest?
• Waarom zes dagen? Is Genesis poëzie?
• Maakt de lengte van de dagen uit voor het Evangelie?
• Hoe kunnen de eerste drie dagen zonder dat de zon er was ‘dagen’ zijn?
• Spreken Genesis 1 en Genesis 2 elkaar tegen?
• Hoe zit het met de kadertheorie?

Waarom is het belangrijk?

Maakt het echt uit of de dagen in Genesis 1 echte, ongeveer 24 uur durende dagen zijn geweest? Velen zeggen dat het er niet toe doet. Sterker nog, het standpunt dat de dagen gezien moeten worden als ‘gewone’ dagen heeft tegenwoordig waarschijnlijk een minderheidspositie binnen de kerken. Een verandering ten opzichte van vroeger.

Sommige mensen zeggen dat de dagen geïnterpreteerd kunnen worden als lange tijdperken, maar dat God op verschillende momenten bovennatuurlijke dingen deed, zoals het scheppen van maïs en van mensen. Dit zogenaamde ‘progressieve creationisme’ stelt dat God voortschrijdend (progressief) schiep over lange perioden. 1

Anderen beweren dat Genesis slechts een literair instrument is, een raamwerk waaraan belangrijke theologische leerstellingen worden gehangen, zoals kledingstukken aan een kapstok. Ze stellen dat het gaat om de kleren, niet om de kapstok, en dat we ons dus niet druk hoeven te maken over het verband tussen Genesis en de wereldgeschiedenis. Dit wordt de kadertheorie genoemd. 2

Weer anderen zeggen dat God evolutie gebruikte om alles te scheppen (theïstisch evolutionisme), en dat Genesis geen informatie geeft over de geschiedenis van het heelal; het is een soort ‘mythe’. De wetenschap vertelt ons wanneer en hoe het heelal ontstond, de Bijbel vertelt ons waarom. Het zijn twee afzonderlijke kennisgebieden. 3

Veel mensen hangen een mix van bovenstaande verschillende opvattingen aan, die elkaar deels op een onduidelijke manier overlappen. Kenmerkend is dat veel mensen niet logisch hebben nagedacht over het effect van deze standpunten op het begrijpen van het Evangelie.

Al deze ‘herinterpretaties’ zijn in feite pogingen om de bijbelverhalen over de schepping en de zondvloed (in de hoofdstukken Genesis 1 tot 11) overeen te laten stemmen met de bewering van de moderne wetenschap dat het heelal miljarden jaren oud is. Volgens deze standpunten zijn de meeste fossielhoudende aardlagen in miljoenen jaren gevormd, voordat de mens op aarde verscheen.

Als we het fossielenbestand op deze manier interpreteren, was er al sprake van dood en lijden op grote schaal voordat de mens werd geschapen (of evolueerde). Maar deze visie heeft ernstige gevolgen voor de interpretatie van de rest van de Bijbel, wat we hieronder in vier punten weergeven.

1. De goedheid van God wordt ondermijnd

Niet-christenen vragen vaak: ‘Er is zo veel ellende in de wereld. Hoe kun je ooit geloven in een goede God?’ Onder deze ellende verstaan ze dan ook lijden in de dierenwereld. Volgens Genesis schiep God alles en omschreef Hij zijn schepping vervolgens als ‘zeer goed’ (Gen 1:31). Die was zelfs zo goed, dat mensen en dieren vegetariërs waren (Gen 1:29-30). Het is moeilijk om je zo’n wereld voor te stellen. Het was de zonde van de mensheid (rebellie tegen de Schepper en Onderhouder van het heelal) waardoor dood en lijden in de oorspronkelijk goede schepping kwamen (Gen. 3).

In Romeinen 8:18-25 staat dat de héle schepping, niet alleen de mens, aan ‘de ijdelheid onderworpen’ is, ‘als in barensnood’ is en onderworpen aan verderfelijkheid, wachtend op haar verlossing. Vooraanstaande commentatoren op Romeinen, zoals F.F. Bruce, C.E.B. Cranfield en James Dunn, zijn het erover eens dat de zondeval wordt bedoeld. 4  Dit is in overeenstemming met de waargebeurde geschiedenis in Genesis 3, waar niet alleen mensen, maar de hele schepping om de zonde van de mens werd vervloekt. De aardbodem zou vanaf dat moment bijvoorbeeld doornen en distelen voortbrengen (Gen. 3:18). In het fossielenarchief zijn doornen en distelen gevonden, zogenaamd afkomstig uit een tijd 300 miljoen jaar voordat de mens op aarde kwam. Als dit inderdaad zo is (en dat volgt onvermijdelijk uit de bovenstaande ‘herinterpretaties’), bevat de Bijbel misleidende informatie.

In werkelijkheid leven we echter in een gevallen wereld vanwege de menselijke zonde; oorspronkelijk is die niet zo geschapen. Dit is vanaf het begin het christelijke standpunt geweest. In John Miltons klassieke gedichten, Het Verloren Paradijs en Het Paradijs Hervonden, wordt dit christelijke wereldbeeld, dat eens zonder voorbehoud werd aanvaard, weerspiegeld. 5 Maar als God miljoenen jaren over Zijn schepping heeft gedaan, en het fossielenbestand een overblijfsel van deze periode is, dan is Hij zeer zeker niet ‘goed’. Volgens zo’n interpretatie zou Hij miljoenen jaren van dood, ziekte, wreedheden en lijden hebben toegestaan voordat de zonde in de wereld kwam, en dit zelfs ‘zeer goed’ genoemd hebben.

In zes dagen 7

2. Het Evangelie wordt ondermijnd

Het Nieuwe Testament leert ons dat de oorzaak van Jezus’ sterven en opstaan direct verband houdt met en afhankelijk is van de historische gebeurtenissen die we lezen in Genesis 1 tot 3. De dood is namelijk in de wereld gekomen als gevolg van de zonde van de eerste mens. In 1 Korinthiërs 15:21-22 staat: ‘Want dewijl de dood door een mens is, zo is ook de opstanding der doden door een Mens. Want gelijk zij allen in Adam sterven, alzo zullen zij ook in Christus allen levend gemaakt worden’ (zie ook Rom. 5:12-21).

Jezus wordt de ‘laatste Adam’ genoemd (1 Kor. 15:45), omdat Hij kwam om het werk van de eerste Adam ongedaan te maken. Hij nam de doodsvloek van verloren nakomelingen van Adam op zich, in Zijn lichaam aan het kruis (Gal. 3:13, Kol. 1:22).

Het is overduidelijk dat het verstaan van het Evangelie afhangt van de geschiedenis zoals die in Genesis staat opgetekend: dat de fysieke dood geen onderdeel was van de scheppingsorde, maar dat die pas bij de zondeval van Adam zijn intrede deed. Mensen die de historiciteit van Genesis niet belangrijk vinden, beweren vaak dat Adams dood alleen ‘geestelijk’ was (de scheiding tussen hem en God). Maar het was ook een lichamelijke dood: ‘want gij zijt stof, en gij zult tot stof wederkeren’ (Gen. 3:19). Daarom stierf Jezus ook een fysieke dood aan het kruis. Hij stond ook weer lichamelijk op uit de dood, en behaalde daarmee de overwinning op de doodsvloek die via Adam op de mensheid gekomen was.

Als de dood altijd onderdeel van de schepping is geweest, hoe kan deze dan ‘de laatste vijand’ genoemd worden (1 Kor. 15:26)? En waarom moest Jezus dan sterven?

3. De eschatologie (de bijbelse leer over de eindtijd) wordt ondermijnd

De Bijbel spreekt over een tijd waarin de huidige orde ten einde zal komen en God nieuwe hemelen en een nieuwe aarde zal maken. Daar zal dan geen leed en pijn meer zijn, de huidige dingen zullen voorbij zijn gegaan (2 Petr. 3:10-13, Openb. 21:4-5). Maar die eerdergenoemde interpretaties van Genesis behelzen dat God de dingen geschapen heeft zoals ze nu zijn, met dood en lijden als integraal onderdeel van de schepping. Als dat het geval is, waarom zou God deze scheppingsorde dan willen vervangen door een nieuwe?

Als de vloek in Genesis niet de reden was dat dood en pijn in de wereld kwamen, hoe kan het dan dat Openbaring de verwijdering van de vloek in Genesis gelijkstelt aan het verdwijnen van dood en pijn (Openb. 21:4, 22:3)? Dat zou dan onlogisch zijn.

De kadertheorie ondermijnt ook de leer van een toekomstige wederoprichting (Rom. 8:21, Hand. 3:21). Wederoprichting betekent het herstel naar een eerdere situatie. Zouden christenen moeten uitzien naar een terugkeer van miljoenen jaren van dood en pijn? 6

4. De hermeneutiek (het interpreteren van de Bijbel) wordt ondermijnd

Genesis is bedoeld als geschiedschrijving, zoals we iets verderop zullen onderbouwen. Als we Genesis niet als geschiedenis kunnen lezen, hoe moeten we de rest van de Bijbel dan interpreteren? De verslagen over de uittocht uit Egypte en de Babylonische ballingschap zijn van hetzelfde literaire genre. Zijn die soms ook niet echt gebeurd? Zijn die verslagen misschien slechts theologische argumenten (de kadertheorie)? Zijn de verhalen over Jezus’ leringen, dood en opstanding soms ook geen echte geschiedenis (hoewel het daar wel sterk op lijkt)?

Ieder standpunt dat de historiciteit van Genesis ontkent, ondermijnt ook het volgende:

1. Het vertrouwen in de rest van de Bijbel

Als Genesis niet als historisch gezien moet worden, waar begint de geschiedenis dan? Veel mensen geloven wel dat Abraham (Gen. 12) een werkelijk bestaand persoon was, maar zijn voorouders niet, en dan Adam in het bijzonder. De stamboom van Jezus gaat echter helemaal terug tot Adam (Luk. 3), dus welke voorouders hebben echt bestaan en welke niet?

Jezus beschouwde Genesis als geschiedenis. 7 Zat de Zoon van God ernaast? Thomas Huxley, een evolutionist die de bijnaam ‘Darwins bulldog’ kreeg, legde de vinger op de zere plek toen hij opmerkte: ‘Ik raak snel de kluts kwijt als ik mensen probeer te begrijpen die gemakkelijk praten over ‘typen’ en ‘allegorieën’. Mijn passie voor duidelijkheid dwingt mij te vragen of Jezus volgens de schrijver nu wel of niet in de betreffende verhalen geloofde. Toen Jezus zei, als ware het echte geschiedenis, dat “de vloed kwam en hen allemaal vernietigde”, geloofde Hij toen dat de zondvloed werkelijk had plaatsgevonden, of niet?’ 8

2. Andere leerstellingen die op Genesis zijn gebaseerd

Leerstellingen over het huwelijk, morele wetten, het dragen van kleding en de betekenis en het doel van het bestaan, zijn bijvoorbeeld allemaal gebaseerd op de historiciteit van de gebeurtenissen in Genesis.

Waarom niet geloven in gewone dagen?

Veel theologen geven toe dat Genesis lijkt op geschiedschrijving, maar geloven er toch niet in. Waarom niet? Het volgende is typerend voor hun gedachtegang: ‘Het is duidelijk dat de meest logische interpretatie van Genesis, als we geen rekening houden met al de hermeneutische overwegingen die ons door de wetenschap worden aangereikt, is dat God de hemel en de aarde schiep in zes gewone dagen, dat de mens werd geschapen op de zesde dag, dat dood en chaos hun intrede deden na de zondeval en dat alle fossielen het resultaat zijn van een catastrofale, wereldwijde zondvloed, die alleen Noachs gezin en de dieren die bij hen waren hebben overleefd’ 9 (cursivering toegevoegd).

Merk op dat de auteur zegt dat ‘als we geen rekening houden met al de hermeneutische overwegingen die ons door de wetenschap worden aangereikt’, hij wel zou geloven dat Genesis een geschiedkundig verslag is van werkelijke gebeurtenissen. Met andere woorden, voor veel theologen is niet Gods Woord maar ‘wetenschap’ de autoriteit. Wij stellen dat het vertrouwen in ‘de wetenschap’ veel te ver gaat, als het een herinterpretatie van Genesis zou afdwingen. De stellingen van de ‘historische wetenschap’ (of oorsprongswetenschap) bieden nergens houvast voor, laat staan voor gerommel met het Woord van de eeuwige God, Die alwetend is (zie ‘Is het wetenschap?’ p. 22-23).

Integendeel. Zoals de gerespecteerde systematisch theoloog Louis Berkhof vaststelde, hebben we juist de Bijbel nodig om de geschiedenis van de wereld te begrijpen, in plaats dat we de historische wetenschap gebruiken om de Bijbel te herinterpreteren: ‘Oorspronkelijk openbaarde God Zichzelf via de schepping, maar de vloek van de zonde heeft die oorspronkelijke openbaring vertroebeld. Sterker nog, die openbaring werd na de zondeval volledig ontoereikend. Alleen Gods openbaring in de Bijbel is nu adequaat. Alleen de Bijbel is vrij van fouten en bijgeloof en communiceert de pure, ware kennis van God die de gevallen mens nodig heeft. Sommigen spreken van Gods ‘algemene openbaring’ (de schepping) als een tweede bron, maar dit kan niet kloppen, aangezien de natuur geïnterpreteerd dient te worden in het licht van de Schrift.’ 10

Dit is een groot bezwaar tegen het idee dat de natuur het 67e boek van de Bijbel is en dat dit ‘boek’ (zoals het geïnterpreteerd wordt door de meerderheid van de wetenschappers) gebruikt kan worden om de scheppingsdagen te herinterpreteren als lange tijdsperioden.

Hoe bestaat het?

Dit artikel is met toestemming overgenomen uit het boek: Batten, D., & Mediagroep In Genesis. (2009). Hoe bestaat het! 60 vragen over schepping, evolutie en de Bijbel (3de editie). De Banier.

Het betreft hoofdstuk 2, subhoofdstuk ‘Waarom is het belangrijk?’, pagina 35-41.

Dit boek is tevens te koop in onze webshop: https://webshop.logos.nl/winkel/doelgroep/bovenbouw-middelbare-school/hoe-bestaat-het/

Met toestemming overgenomen van Logos.nl

Voetnoten

  1. Zie J. Sarfati, Refuting Compromise, Creation Book Publishers, voor een gedegen weerlegging van deze visie. Dit boek is te bestellen bij www.scheppingofevolutie.nl. 
  2. Aanhangers van de kadertheorie zijn Meredith Kline en Henri Blocher. 
  3. Dit is het standpunt van organisaties als de American Scientific Affiliation, Christians in Science (Groot-Brittannië) en het Institute for the Study of Christianity in an Age of Science and Technology (ISCAST, Australië). Dit komt vreemd genoeg sterk overeen met het standpunt van wijlen atheïst Stephen Jay Gould, die beweerde dat wetenschap en religie twee niet-overlappende velden zijn (NOMA, non-overlapping magisteria), zie www.creation.con/noma. 
  4. Zie voor meer informatie J. Sarfati, The Fall: a cosmic catastrophe – Hugh Ross’s blunders on plant death in the Bible, Journal of Creation 19(3):60–64, 2005; www.creation.com/ plant_death; H. Smith, 2007. Cosmic and universal death from Adam’s Fall: An exegesis of Romans 8:19–23a, Journal of Creation 21(1): in print, 2006. 
  5. Zie D. Batten en J. Sarfati, Is Genesis geschiedenis? 15 argumenten, Amerongen, 2009. Te bestellen via www.scheppingofevolutie.nl. 
  6. Zie ook J. Verderame, Theistic evolution: future shock? Creation 20(3):18, 1998. R. Grigg, The future – some issues for ‘long-age’ Christians, Creation 25(4):50–51, 2003; www. creation.com/future. 
  7. Zie ook J. Sarfati, Genesis: Bible authors believed it to be history, Creation 28(2):21–23, 2006; www.creation.com/gen-hist. 
  8. Thomas Huxley, Science and Hebrew Tradition Essays 1, 1897, p. 232. 
  9. P.P.T. Pun, J. Amer. Scientific Affiliation 39:14, 1987. 
  10. Louis Berkhof, Introductory volume to Systematic Theology, Eerdmans, 1932, p. 96. 
Logos instituut

Vergelijkbare berichten